Supernova SN2023ixf, gefotografeerd op 26 mei 2023

 

Er is sinds afgelopen week een supernova te zien in het sterrenstelsel M101, beter bekend als het windmolenstelsel, of the Pinwheel galaxy. De afstand tot dit stelsel is ongeveer 21 miljoen lichtjaar.

 

Op 19 mei 2023 ontdekt door een Japanse amateurastronoom. De supernova is te zien als een heldere "ster" in de spiraalarm linksboven.

 

Dit is een type II supernova, waarbij een superzware ster (tussen 8 en 40 keer de massa van de zon) aan het eind van zijn leven ontploft. 

 

Klik op de foto hiernaast voor een grotere versie

 

Het toeval wil dat ik op 19 mei ook M101 op de foto heb gezet. Helaas was er toen veel sluierbewolking. Ik kwam er pas later achter dat ik toen al een beginnende supernova op de foto had gezet! Op de animatie hieronder twee opnames van 19 mei en 26 mei. Hier is het verschil in helderheid na 1 week goed te zien.

 

Supernova SN2022hrs, gefotografeerd op 27 april 2022

 


Een supernova is doorgaans een week of 2 tot een maand zichtbaar. Het is van tevoren niet te voorspellen waar en wanneer een supernova te zien is, dus het is altijd wel bijzonder om er eentje op de foto te kunnen zetten.

 

Klik op de foto hierboven voor een grotere versie.

De supernova is niet het grote ovale object in het midden. Dit is m60, een elliptisch sterrenstelsel. Net rechtsboven hiervan staat spiraalstelsel ngc4647. Hierin is een "ster" te zien, de supernova.

Dit is een type 1a supernova. Hierbij gaan een kleine witte dwerg en een grote rode reus de interactie met elkaar aan. Dit leidt uiteindelijk tot een catastrofale explosie waar meer licht vanaf komt dan 1 miljard zonnen bij elkaar! Dit sterrenstelsel staat op een afstand van ongeveer 77 miljoen lichtjaar (770 triljoen km!)

 

 

Komeet Neowise

 

Het zal de meesten niet ontgaan zijn, maar voor het eerst in 23 jaar is er in Nederland weer een komeet te zien die zó helder is, dat hij makkelijk met het blote oog te vinden is! De vorige was komeet Hale Bopp in 1997. Neowise (officieel C/2020 F3 NEOWISE) is een langperiodieke komeet en voltooit in grofweg 6500 jaar een rondje rond de zon. De komeet is pas recent ontdekt - in maart van dit jaar - maar ontwikkelde in de maand juni een indrukwekkende komeetstaart toen het de zon op zijn dichtst naderde. De komeet is tot eind juli nog met het blote oog te zien, maar daarna verdwijnt hij weer ver in het koude buitengebied van ons zonnestelsel en duurt het enkele duizenden jaren voordat hij weer in de buurt komt.

 

Het is bij kometen gebruikelijk dat het object de naam van de ontdekker(s) meekrijgt - bijvoorbeeld Halley en Hale Bopp. Tegenwoordig worden veel kometen echter ontdekt door geautomatiseerde telescopen die de hemel afspeuren naar nieuwe objecten. Zo ook NEOWISE, wat staat voor Near Earth Objects Wide-field Infrared Survey Explorer.

 

De foto hiernaast is genomen in de vroege morgen van zaterdag 11 juli, bij het Grootmeer, gelegen tussen Wintelre en Vessem.

 

Tijdstip: 3:15 uur
Belichting: 5 seconden, f4, iso 1600
Gemaakt door Dauwe Goorhuis

 

De komeet is waarschijnlijk nog tot eind juli met het blote oog zichtbaar. Kijk 's avonds na zonsondergang in noordwestelijke richting, zo'n 10-15 graden onder de steelpan van de Grote Beer. Buiten de stad is het donkerder, dus daar is de kans groter dat je hem kunt spotten, maar vermijd in ieder geval direct licht van lantaarnpalen. Als je een verrekijker of een kleine telescoop hebt dan is dat zeker een aanrader! Kijk voor de exacte locatie op dit kaartje: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Comet_2020_F3-skyview.png

 

UPDATE:
Een close-up foto van de komeet, gemaakt met een SkyWatcher 8cm lenzenkijker in de nacht van maandag op dinsdag 20/21 juli.

 

Op de foto is duidelijk de grote geel/grijze stofstaart te zien. Deze ontstaat wanneer het ijs in de komeetkern verdampt door de warmte van de zon. Deze staart bestaat uit waterdamp, stof en andere gassen. Daarnaast is ook een tweede, blauwe komeetstaart te zien. Deze ontstaat doordat CO2 moleculen geïoniseerd worden door de UV-straling van de zon. Beide staarten worden weggeblazen door de zonnewind. Daarom staat een komeetstaart altijd van de zon af gericht. Wat als laatste ook opvalt is de heldere blauwgroene coma rondom de komeetkern. Dit wordt veroorzaakt door cyanide gas.

 

Wat gezegd moet worden is dat de komeet zelf slechts een 5km grote "sneeuwbal" is, en dus vele malen kleiner dan één enkele pixel in deze foto. De staart is echter enkele miljoenen kilometers lang, wat dit prachtige schouwspel oplevert!

 

Tijdstip: 0:00 tot 1:30 uur
Telescoop: SkyWatcher 80ED, 510mm
Belichting: 60 x 60 seconden, f6.3, iso 800
Gemaakt door Dauwe Goorhuis

 

 

Samenstand Jupiter met Venus

Vroeg in de ochtend was er op 13-11-2017 een zeer fraaie samenstand tussen de planeten Venus en Jupiter te zien. En wat voor een! De afstand tussen de 2 objecten bedroeg nog geen 16 boogminuten; dit is zeer nauw!! We hadden mazzel dat het net mooi helder was geworden, maar door de zeer lage stand boven de zuid-oostelijke horizon vlak boven huizen was er veel luchtonrust...

De foto is geschoten door onze 68mm Mizar lenzentelescoop bij een vergroting van 40X, rond de klok van 07:30u. Details waren er uiteraard niet te zien! Maar toch een geslaagd plaatje!

Samenstand Jupiter Venus Mars

Wederom vroeg opgestaan om dit fenomeen weer vast te leggen.

Wat is dit mooi en schitterend om te zien! Boven zien we Jupiter

onder zie je Venus en links ervan Mars!

 

Tijdstip 06:15u. Datum 02-10-2015!

Schitterende samenstand van Jupiter Venus en Mars!

Wat we ook leuk vonden zijn de omgevingsterren die op deze foto te zien zijn! Al met al een mooie opname! Deze opname is genomen op 28-10-2015 Tijdstip 04:45u.

Poolster in de Kleine Beer

 

In de vroege nacht van 2 juli, om ca. 01.30u, hebben wij deze opname geschoten van de Poolster.

De grote telescoop, de 310mm F5 Newton / Dobson, had geen enkele moeite met het scheiden van deze dubbelster,

want ondanks het grote helderheids-verschil was de veel zwakkere begeleider goed zichtbaar!

Gebruikte vergroting was 173X.

Venus Jupiter

 

De dichtste nadering is een feit! Ze waren in een beeldveld te vangen in zowel de 80mm F5 shorttube, de 102mm F15 Polarex lenzentelescoop, alsmede de 153mm F5 Newton. Met deze laatste telescoop is het middelste plaatje geschoten bij een V= 44X. Op deze opname zijn zelfs 3 van de 4 zichtbare manen van Jupiter vastgelegd! Een onvergetelijk schouwspel, zeker ook omdat het weer die avond echt zomers was!

Venus Jupiter

 

Op de avond van de 29e hebben wij vanuit de voorkant van de sterrenwacht deze opname gemaakt van dit planeten-duo.

Wie dit spektakel gevolgd heeft gedurende een aantal dagen heeft gezien dat deze twee hemellichamen elkaar schijnbaar onophoudelijk naderden! Schijnbaar, want tussen deze twee zitten uiteraard vele honderden miljoenen kilometers!!

Venus Jupiter

 

Schitterend hoe we deze samenstand zagen toen we net van onze collega-bezoek afkwamen van sterrenwacht Cosmos Lattrop! En zo zien we weer dat ze dichter naar elkaar toe zijn gegaan ten opzichte dat van 2 dagen terug!!

 

Datum 27-06-2015

Venus Jupiter!

 

De eerste opname van dit mooie en speciale fenomeen! Ze zullen langzaam tot 1juli bij elkaar komen! Dit is de eerste opname, laten we hopen dat het weer mee zit dat we de rest ook zo kunnen volgen!

 

25-06-2015

Jupiter Venus

Wederom een schitterende opname gemaakt van Jupiter Venus bij een mooie avond schemering!! De sterren die we op de achtergrond zien zijn van het sterrenbeeld tweelingen! Ze staan hier nog redelijk ver van elkaar, dat zal de aankomende weken anders zijn! Datum

 

14-05-2015 Tijdstip 22:30u.

Samenstand Maan Saturnus

 

Schitterende opname gemaakt van Saturnus-maan!

Wat stonden ze toch laag aan de horizon maar toch heb ik ze na enige moeite kunnen pakken, blijft schitterend zoiets! Je kunt zelfs zien dat saturnus langgerekt is en geen bolletje!

Opname gemaakt met 80mm F5

Datum 06-05-2015 Tijdstip 00:10u.

Venus Maan

Wat was het een mooie heldere nacht in de stad Tilburg!

En wat vonden we dit een mooie plek om een foto van deze schitterende samenstand te maken, bij de hoogste woontoren van Nederland, Westpoint van 142 meter!

Daarboven zien we de maan die net 8% is verlicht. Wat ook mooi is : het onverlichte deel van de maan die ook te zien is via de foto!! En natuurlijk de planeet venus! Al met al schitterend.

Datum 21-04-2015 Tijstip 21:45u.

 

 

Venus Maan

Maan / venus stonden heel mooi te schitteren aan de hemel op 22-03-2015.

Wat was dat mooi om te zien. Dus we dachten laten we er een paar mooie foto's van maken.

Dit is de beste die we hebben kunnen maken! Er komen dit jaar nog meer samenstanden

aan de hemel!! Dus hopen op mooi weer zodat we de andere ook kunnen fotograferen!

Maan en Jupiter Samenstand

Een fraaie samenstand tussen de maan en Jupiter... Zelfs de 3 op dat moment zichtbare maantjes staan erop, incl. een achtergrond-ster! (recht erboven).

Hoekafstand tussen deze 2 is ca. 6,5 booggraden, zodat deze foto is samengesteld, zo natuurgetrouw!

80mm F5, V= 17,5X

Datum:02-03-2015

Tijdstip:22:45u.

Mars versus Venus...

Toch nog een heldere avond, en dit fraaie 2-tal was aan de

zuid/westelijke horizon nog goed waarneembaar!

De onderlinge hoekafstand was wel al toegenomen in ver-

gelijk met de voorgaande opnames, zodat dit plaatje werd

geschoten door de... 6x30mm zoeker van de 80mm!!

Tijdstip: 19:30u, datum: 27-02-2015.

Mars Venus!

Daar zijn we weer, wat was het even mooi helder!

En dus nu van uit de hand een foto gemaakt!!

Zonder telescoop maar toch zeer leuk om te zien hoe dicht ze bij elkaar staan!

Datum 23-02-2015 Tijdstip: 19:15u.

Mars Venus!!

Toch nog geluk!!

Vandaag een foto weten te schieten van de samenstand mars Venus!

Geen super foto! Maar het was ook onder slechte weers omstandigheden.

Maar dat mag de pret niet drukken! Als nog hebben we er nog eentje!

Datum 22-02-15 Tijdstip: 19:00u. 80mm F5, V=23,5X vanuit de sterrenwacht in Uden!

3 Verschillende dubbelsterren in verschillende sterrenbeelden. Waarvan ze alle 3 ook verschillend van kleur zijn! Opname links, gamma-Adromedae, staat in sterrenbeeld andromeda. Rechts is de bekende dubbelster Albereo in sterrenbeeld zwaan en de onderste dubbelster is gamma-Delfinus staat in sterrenbeeld dolfijn. Al deze 3 de opnames zijn gemaakt met de 310mm F5 Newton; allemaal op de zelfde manier gemaakt zoals bij de maan of andere opnames!! Datum 09-09-2014!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Samenstand Maan Saturnus!

Hij stond laag aan de horizon toen de maan even redelijk verscheen! De bewolking was heftig aanwezig.

Opname vast weten te leggen met V=17,5X. Telescoop 80mm F5, datum 03-09-2014.

 

 

 

 

 

 

Samenstand Venus Jupiter!! Opname gemaakt in de vroege ochtend van de dag! Met de 80mm F5  V=17,5X. Datum 20-08-2014, Tijdstip 05:30u.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Samenstand Maan Mars!

Door de zoeker van de 80mm F5.

Foto genomen door de 6X30 zoeker. Datum 08-06-2014.

Maak jouw eigen website met JouwWeb